WOJEWÓDZKI
ZWIĄZEK
PSZCZELARZY
W KRAKOWIE

Aktualności


Z historii wspierania pszczelarstwa
2020-10-07 09:40:44

 Z historii wspierania pszczelarstwa

 

      W procesie poznawania życia pszczół ich roli i znaczenia dla człowieka rosło zainteresowanie rozwojem pszczelarstwa. Przykładem wspierania tej działalności jest Patent pszczelarski cesarzowej austriackiej Marii Teresy wydany 7.IV.1775 roku. Postanowienia zawarte w dokumencie monarchini uzasadnia następująco: „Użyteczność pszczelarstwa, w którym wielu znalazło czyste i niezawodne źródło dostarczania świadczeń państwu – tak bardzo potrzebnych, zauważamy macierzyńską troską, aby poświęcali szczególną uwagę i wsparcie dla tego ważnego działu gospodarki, by stopniowo wzrastało i szerzyło się w Naszych Krajach”

Realizując postanowienia patentu założono w 1769 roku w ogrodach dworu Cesarzowej „Belvedere” w Wiedniu szkołę pszczelarską. Jej pierwszym nauczycielem i kierownikiem był Anton Jansza.

    Patent Marii Teresy ustanawiał, że w szkole pszczelarskiej każdy pasiecznik może bezpłatnie pobierać naukę teoretyczną i praktyczną, znosił dziesięcinę miodową, zapewniał ustawienie pasiek na pożytkach bez żadnej przeszkody ze strony właścicieli gruntów, uwalniał pasiecznictwo od robocizn i podatków bez względu na wielkość pasieki i zobowiązywał sądy do surowego karania złodziei oraz niszczycieli pszczół.

W okresie od zaboru austriackiego do 2005 roku (przez ok. 300 lat) podstawową formą wspierania pszczelarstwa było doraźne subwencjonowanie cukru na podkarmianie pszczół. O powyższym dowiadujemy się między innymi z ogłoszeń w „Bartniku Postępowym” oraz innych publikatorach. Przykładowo w 1906 roku „Bartnik Postępowy” informował, że” w wyniku starań podjętych za pośrednictwem posłów galicyjskich, Galicyjska Dyrekcja Skarbu we Lwowie zwolniła z podatku sprzedaż dla Związku Pszczelniczego we Lwowie 200 cetnarów cukru denaturowanego piaskiem i trocinami w cenie 43 korony i 50 halerzy za 105 kilo.

W okresie międzywojennym cukier dla pszczół rozprowadzano poprzez wójtów, przy czym w niektórych okresach tylko dla członków Związku Pszczelniczego we Lwowie.

W czasie okupacji niemieckiej pszczelarze mogli pozyskiwać cukier dla pszczół denaturowany piaskiem i trocinami w drodze wymiany za miód.

W latach 1946-2004 tańszy cukier dla pszczół  był w zasadzie dostępny, przy czym od 1983 roku PZP pobierał marżę, która stanowiła źródło finansowania organizacji. W ten sposób zastąpiono dotacje rządowe po wystąpieniu organizacji pszczelarskich ze struktur Kółek Rolniczych.

Wobec przemian polityczno - gospodarczych w Polsce w tym urynkowieniu handlu tańszy cukier dla pszczół zniknął. Powyższe spowodowało kryzys w finansowaniu działalności pszczelarskich związków, których źródłem dochodów pozostały głównie składki członkowskie.

W roku 2004 Polska została przyjęta do Unii Europejskiej uzyskując dostęp do wspólnotowych środków od 2005 roku. W nowej sytuacji wsparcie pszczelarstwa realizowane jest w ramach „Mechanizmu Wsparcia Rynku Produktów Pszczelich”. Mechanizm ten uchwalany jest przez władze UE na trzyletnie okresy. Obowiązują jednakowe zasady we wszystkich państwach w ramach, których możliwe są szczegółowe rozwiązania.

Wraz z rozwojem sytuacji koniecznym jest optymalizacja uchwalonych sposobów wsparcia pszczelarstwa. W tym zakresie podstawowym warunkiem jest wypracowywanie i przedkładanie z wyprzedzeniem przez organizacje pszczelarskie krajowe i unijne wniosków i to najlepiej wspólnych.

Opracował: Józef Bukowski

     Wrzesień 2020 roku

Przejdź do wszystkich aktualności
Otworz