Rozdział II „Pszczoły robotnice”
W silnej rodzinie pszczelej winno być robotnic:
- W zależności od sezonu:
- w sezonie pszczelarskim (maj- lipiec) = 50-70 tyś. osobników tj. obsiadanych 20-30 ramek wielkopolskich,
- do zazimowania (sierpień – wrzesień)= 25-30 tyś. osobników tj. 6-8 obsiadanych ramek wielkopolskich,
- po zimowli ( marzec-kwiecień) = 15-20 tyś. osobników tj. 5-7 ramek wielkopolskich.
- Rodzina pszczela średnio- silna posiada mniej od silnej o ok. 5 tyś. robotnic – obsiada 5-6 ramek wielkopolskich.
- Słaba rodzina pszczela to mniej od silnej o ok. 10 tys. robotnic, obsiada 3-4 ramki wielkopolskie.
- W jednym kilogramie pszczół znajduje się ok. 10 tyś. osobników przy czym ok., 8,5 tyś – 9 tys. robotnic w rójce.
- Cykl rozwojowy pszczoły robotnicy od jajeczka do dorosłego osobnika wynosi 21 dni w tym wylęg larwy = w 3 dobie, zasklep = w ok.6 dobie.
- W jednym dm2 obustronnie zasklepionego czerwia pszczelego znajduje się ok. 800 komórek pszczelich, natomiast na plastrze trutowym ok. 500 komórek trutowych.
- Wymiana pokolenia pszczół robotnic z długowiecznych zimowych na wiosenno- letnie dokonuje się w zależności od warunków przyrodniczo- klimatycznych w okresie kwiecień – maj.
- Robotnice kłębu zimowego (długowieczne) pochodzą z wychowu w okresie ok., 15 lipiec -15 wrzesień jeśli nie karmią larw żyją ok. 5 m-cy gdy pozostałe ok. 5 tygodni.
- Robotnice kłębu zimowego winny być oszczędzone od wykonywania prac w tym szczególnie wychowu czerwia (karmienia mleczkiem) oraz od przygotowywania zapasów zimowych (przerabiania cukru).
- Zakarmienie pszczelich rodzin tam gdzie to możliwe winno nastąpić w terminie do 30 sierpnia.
- W czasie sezonu pszczelarskiego rodzina pszczela wychowuje ok. 150 tyś. robotnic na co zużywa ok. 30 kg pyłku.
- Na całkowite wykarmienie jednej larwy karmicielki zużywają ok. 125 mg pyłku i 142 mg Miodu.
- Jedna karmicielka jest w stanie wykarmić 2-3 larwy – robotnice które karmiły mleczkiem żyją krócej.
- Karmicielki w ilości 1,5 tyś. osobników mogą wykarmić 3-4,5 tyś. larw.
- Wychów czerwia trutowego jest oznaką nadmiaru produkowanego mleczka pszczelego w rodzinie, co w konsekwencji może prowadzić do powstawania nastroju rojowego.
- W zimie pszczoły nie śpią, lecz cały czas są aktywne w wytwarzaniu ciepła potrzebnego do przetrwania rodziny.
- Po wiosennym przesileniu dnia z nocą wzrasta stopniowo aktywność pszczelich rodzin co objawia się wzrostem temperatury w gnieździe oraz rozpoczęciem czerwienia, a także wzrostem spożycia zapasów.
- Rodzina pszczela zużywa pokarm w ciągu miesiąca: lutego = ok. 1 8 kg; marca= ok. 2,8 kg; kwietnia = ok. 3,5 kg miodu rocznie ok. 100-120 kg.
- Nektar przynoszony przez pszczoły do ula zawiera ok. 80% wody gdy w miodzie dojrzałym jest jej około 20%.
- Odparowanie wody przy produkcji miodu wymaga znacznej ilości wolnych komórek.
- Miód w ulach o zimowej zabudowie gromadzony jest w tylnej- górnej części plastrów oraz plastrach bocznych, natomiast w ulu o ciepłej zabudowie w górnej i bocznej części plastrów oraz plastrach tylnich. Ramki pierwsze od wlotka są bez zapasów pokarmowych.
- Robotnice wygryzione z komórek plastrów jesienią potrzebują przygotować się do zimowli – w tym celu zjadają dużo pyłku
- Po skończeniu się pożytku głównego w pniach jest dużo zbieraczek, które mogą zagrażać słabszym rodzinom rabunkami.
- W praktyce łatwo przeoczyć tzw. ciche rabunki gdzie „ruch na wlotkach” jest niby normalny, a jednak pojedyncze ociężałe robotnice wychodzą po przedniej ścianie ula do góry skąd startują do lotu. Powyższe najłatwiej zauważyć pod wieczór.
- W przypadku, kiedy to obserwowana rodzina gdzieś rabuje obserwuje się powroty robotnic z obfitym zbiorem w sytuacji gdy inne rodziny zachowują się spokojnie.
- Najczęstszą przyczyną powstawania rabunków jest niewłaściwe postępowanie pszczelarza w tym: odkładanie wyjmowanych a ula ramek obok albo do niezabezpieczonego pojemnika (transportówki), rozlewanie syropu itp.
- Użytkowość pszczelich rodzi ocenia się na podstawie:
- wydajności miodowej,
- wydajności woskowej,
- łagodności,
- skłonności do rabunków,
- trzymania się plastrów,
- nierojliwości,
- w praktyce pszczelarskiej często stosuje się następujące przeliczniki:
- 1 kg wosku= 3,5 kg miodu;
- 1 kg pszczół robotnic = 2,5 kg miodu,
- 10 dcm2 zasklepionego z jednej strony czerwia = 1 kg miodu.
Opracował: Józef Bukowski